Η ενότητα αυτή απαντά σε συχνές ερωτήσεις σχετικά με τον Όμιλο Χρηματιστηρίου Ενέργειας (EnExGroup): το Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας (ΕΧΕ) και την Εταιρεία Εκκαθάρισης Συναλλαγών Χρηματιστηρίου Ενέργειας (EnExClear). Στόχος μας είναι να εξηγούμε με σαφήνεια ποιοι είμαστε, πώς λειτουργούμε και πώς συμβάλλουμε στο ενεργειακό οικοσύστημα. Για ερωτήσεις δημοσιογραφικής ενημέρωσης ή/και γενικές πληροφορίες, παρακαλούμε επικοινωνήστε με την ομάδα μας στη διεύθυνση: communication.team@enexgroup.gr.
1. Σχετικά με το ΕΧΕ και την EnExClear
Το ΕΧΕ (Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας) λειτουργεί ένα σύνολο οργανωμένων αγορών και πλατφορμών, όπου διαπραγματεύονται ενεργειακά και συναφή με την ενέργεια προϊόντα (όπως ηλεκτρική ενέργεια και φυσικό αέριο) στην Ελλάδα. Προσφέρει ένα ασφαλές και αξιόπιστο περιβάλλον για ενεργειακές συναλλαγές, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση δίκαιων τιμών και στη σύνδεση της ελληνικής ενεργειακής αγοράς με την υπόλοιπη Ευρώπη.
Η EnExClear (Εταιρεία Εκκαθάρισης Συναλλαγών Χρηματιστηρίου Ενέργειας) λειτουργεί ως δίχτυ ασφαλείας για όλες τις ενεργειακές συναλλαγές στο ΕΧΕ. Διασφαλίζει ότι κάθε ενεργειακή συναλλαγή ολοκληρώνεται ομαλά, παρέχοντας στους συμμετέχοντες στην αγορά την ασφάλεια ότι οι αντισυμβαλλόμενοί τους θα τηρήσουν τις υποχρεώσεις τους. Η EnExClear το επιτυγχάνει αυτό ενεργώντας ως ενδιάμεσος μεταξύ αγοραστών και πωλητών. Αναλαμβάνει τη διαχείριση πληρωμών και εγγυήσεων και διατηρεί μηχανισμούς προστασίας της αγοράς μέσω διαθέσιμων κεφαλαίων έκτακτης ανάγκης.
Τα έσοδα των δύο εταιρειών προέρχονται κυρίως από χρεώσεις ανάλογες με τον όγκο της ενέργειας που συναλλάσσεται και εκκαθαρίζεται στις αγορές του ΕΧΕ. Επίσης, οι δύο εταιρείες αποκομίζουν έσοδα από τις ετήσιες συνδρομές των συμμετεχόντων στις αγορές και των μελών εκκαθάρισης. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα έσοδά τους δεν επηρεάζονται από τις τιμές στις οποίες διαπραγματεύεται η ενέργεια στις αγορές.
Το ΕΧΕ και η EnExClear λειτουργούν υπό αυστηρό ρυθμιστικό έλεγχο. Οι χρεώσεις τους αντανακλούν το πραγματικό κόστος για τη λειτουργία ασφαλών και διαφανών αγορών. Οι χρεώσεις αυτές είναι συγκρίσιμες με τις αντίστοιχες άλλων ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων ενέργειας και εφαρμόζονται υπό ρυθμιστική εποπτεία βάσει κριτηρίων αναλογικότητας και οικονομικής βιωσιμότητας. Για περισσότερες πληροφορίες, παρακαλούμε επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας: Χρεώσεις – EnExGroup.
2. Λειτουργία Αγορών & Συμμετέχοντες
Το ΕΧΕ λειτουργεί αγορές ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, καθώς και περιβαλλοντικές αγορές. Στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, οι συμμετέχοντες αγοράζουν και πωλούν ηλεκτρική ενέργεια κοντά στον χρόνο παράδοσης στις Βραχυπρόθεσμες Αγορές (Spot Markets), ενώ στην Αγορά Παραγώγων (Derivatives Market) οι συμμετέχοντες μπορούν να «κλειδώσουν» τιμές για μελλοντικές περιόδους παράδοσης, με στόχο να προστατευτούν από τις σημαντικές διακυμάνσεις τιμών. Για το φυσικό αέριο, το ΕΧΕ προσφέρει προς το παρόν βραχυπρόθεσμα προϊόντα με άμεση παράδοση (spot), ενώ αξιολογεί και τη δυνητική εισαγωγή προθεσμιακών προϊόντων (futures).
Όλες οι συναλλαγές στις Βραχυπρόθεσμες Αγορές (Spot Markets) διαχειρίζονται και εκκαθαρίζονται με ασφάλεια από την EnExClear, ενώ η ATHEXClear είναι υπεύθυνη για την εκκαθάριση και τον διακανονισμό των συναλλαγών στην Αγορά Παραγώγων.
Επιπλέον, το ΕΧΕ λειτουργεί την Πλατφόρμα PPA (PPA Platform) και διερευνά συνεχώς την περαιτέρω επέκταση των δραστηριοτήτων του στις Περιβαλλοντικές Αγορές, όπως οι Εγγυήσεις Προέλευσης (Guarantees of Origin - GOs).
Όλες οι συναλλαγές στις Βραχυπρόθεσμες Αγορές (Spot Markets) διαχειρίζονται και εκκαθαρίζονται με ασφάλεια από την EnExClear, ενώ η ATHEXClear είναι υπεύθυνη για την εκκαθάριση και τον διακανονισμό των συναλλαγών στην Αγορά Παραγώγων.
Επιπλέον, το ΕΧΕ λειτουργεί την Πλατφόρμα PPA (PPA Platform) και διερευνά συνεχώς την περαιτέρω επέκταση των δραστηριοτήτων του στις Περιβαλλοντικές Αγορές, όπως οι Εγγυήσεις Προέλευσης (Guarantees of Origin - GOs).
Το δικαίωμα συμμετοχής εξαρτάται από την εκάστοτε αγορά ή πλατφόρμα. Στις Βραχυπρόθεσμες Αγορές (Spot Markets), η συμμετοχή περιορίζεται σε αδειοδοτημένες εταιρείες ενέργειας και αυτοπρομηθευόμενους καταναλωτές. Στην Αγορά Παραγώγων, δικαίωμα συμμετοχής έχουν αποκλειστικά οι αδειοδοτημένες εταιρείες ενέργειας, οι επιχειρήσεις παροχής επενδυτικών υπηρεσιών, καθώς και οι τράπεζες. Η πρόσβαση στην Πλατφόρμα PPA (PPA Platform) είναι ανοιχτή σε ένα ευρύτερο κοινό, το οποίο περιλαμβάνει εταιρείες ενέργειας, επιχειρήσεις παροχής επενδυτικών υπηρεσιών, τράπεζες και τελικούς καταναλωτές.
Για να δραστηριοποιηθούν στις Βραχυπρόθεσμες Αγορές και στην Αγορά Παραγώγων, οι συμμετέχοντες πρέπει να εγγραφούν, να πιστοποιήσουν τους διαπραγματευτές τους και είτε να συνεργαστούν με ένα μέλος εκκαθάρισης, είτε να ενεργούν οι ίδιοι ως τέτοιο. Για περισσότερες πληροφορίες, παρακαλούμε επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας: Γίνε Μέλος – EnExGroup.
Για να δραστηριοποιηθούν στις Βραχυπρόθεσμες Αγορές και στην Αγορά Παραγώγων, οι συμμετέχοντες πρέπει να εγγραφούν, να πιστοποιήσουν τους διαπραγματευτές τους και είτε να συνεργαστούν με ένα μέλος εκκαθάρισης, είτε να ενεργούν οι ίδιοι ως τέτοιο. Για περισσότερες πληροφορίες, παρακαλούμε επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας: Γίνε Μέλος – EnExGroup.
3. Διαμόρφωση Τιμών & Διαφάνεια
Στις αγορές του ΕΧΕ, οι τιμές διαμορφώνονται με βάση την αλληλεπίδραση προσφοράς και ζήτησης. Στην Αγορά Επόμενης Ημέρας ηλεκτρικής ενέργειας (Day-Ahead Market), πωλητές και αγοραστές υποβάλλουν τις προσφορές τους για την επόμενη ημέρα. Mε τον ευρωπαϊκό αλγόριθμο EUPHEMIA, οι προσφορές αυτές αντιστοιχίζονται μεταξύ διαφορετικών χωρών για να εξασφαλιστεί το καλύτερο οικονομικό αποτέλεσμα. Ο αλγόριθμος EUPHEMIA υπολογίζει τις Τιμές Εκκαθάρισης Αγοράς (Market Clearing Prices - MCPs) ανά περιοχή, δηλαδή τις τιμές στις οποίες η προσφορά συναντά τη ζήτηση, και προγραμματίζει τις βέλτιστες διασυνοριακές ροές ηλεκτρικής ενέργειας.
Αυτή η διαδικασία είναι διαφανής και εναρμονισμένη με τους ευρωπαϊκούς κανόνες της αγοράς, προωθώντας ισότιμους όρους ανταγωνισμού και αντικατοπτρίζοντας τις πραγματικές συνθήκες της αγοράς.
Αυτή η διαδικασία είναι διαφανής και εναρμονισμένη με τους ευρωπαϊκούς κανόνες της αγοράς, προωθώντας ισότιμους όρους ανταγωνισμού και αντικατοπτρίζοντας τις πραγματικές συνθήκες της αγοράς.
Οι βασικοί παράγοντες περιλαμβάνουν τις τάσεις ζήτησης (όπως οι καιρικές συνθήκες και η οικονομική δραστηριότητα), τη διαθεσιμότητα των μονάδων παραγωγής και των διασυνδέσεων, την παραγωγή από ανανεώσιμες πηγές, το κόστος καυσίμων και άνθρακα, και τον ανταγωνισμό στην αγορά. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια ακραίων θερμοκρασιών, οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας τείνουν να είναι υψηλότερες σε σχέση με περιόδους κατά τις οποίες οι θερμοκρασίες βρίσκονται κοντά στον μέσο όρο. Επίσης, οι μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με καύσιμο το φυσικό αέριο καθορίζουν συχνά την οριακή τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας και, κατά συνέπεια, οι απότομες αυξήσεις στις τιμές του φυσικού αερίου μπορούν να επηρεάσουν τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτή η αλληλεπίδραση παραμένει ισχυρή ακόμη και όταν το δίκτυο βασίζεται όλο και περισσότερο στην ανανεώσιμη ενέργεια, επειδή οι μονάδες φυσικού αερίου εξακολουθούν να είναι απαραίτητες για την παροχή εφεδρικής ισχύος, όταν οι ανανεώσιμες πηγές παράγουν λιγότερη ενέργεια.
Όχι, το ΕΧΕ παρέχει την αγορά, δηλαδή την πλατφόρμα όπου πραγματοποιούνται οι συναλλαγές, καθώς και το πλαίσιο κανόνων που τις διέπει. Οι τιμές καθορίζονται από τις δυνάμεις της αγοράς (προσφορά, ζήτηση, ανταγωνισμός) σε ένα πλήρως διαφανές και εποπτευόμενο περιβάλλον.
Όλοι οι συμμετέχοντες διενεργούν τις συναλλαγές τους ανώνυμα, σύμφωνα με τους ίδιους κανόνες και τυποποιημένες διαδικασίες που είναι αναρτημένες στην ιστοσελίδα μας και διαθέσιμες στο ευρύ κοινό εδώ. Το ΕΧΕ καταγράφει και παρακολουθεί κάθε συναλλαγή ώστε να διατηρεί την ομαλή λειτουργία των αγορών, ενώ η EnExClear λειτουργεί ως ο κεντρικός αντισυμβαλλόμενος, εκκαθαρίζοντας και διακανονίζοντας όλες τις συναλλαγές της αγοράς άμεσης παράδοσης και εξαλείφοντας τον κίνδυνο αντισυμβαλλομένου.
Το ΕΧΕ και η EnExClear εποπτεύονται από εθνικές και ευρωπαϊκές αρχές. Για την ενίσχυση της διαφάνειας, το ΕΧΕ δημοσιεύει αναλυτικά δεδομένα των αγορών στο διαδίκτυο, παρέχοντας σε όλους τους ενδιαφερόμενους —συμπεριλαμβανομένου του ευρύτερου κοινού— πρόσβαση σε σημαντικές πληροφορίες. Μπορείτε να βρείτε τα αναλυτικά δεδομένα των αγορών στην ιστοσελίδα μας: Δημοσιεύσεις - EnExGroup.
Το ΕΧΕ και η EnExClear εποπτεύονται από εθνικές και ευρωπαϊκές αρχές. Για την ενίσχυση της διαφάνειας, το ΕΧΕ δημοσιεύει αναλυτικά δεδομένα των αγορών στο διαδίκτυο, παρέχοντας σε όλους τους ενδιαφερόμενους —συμπεριλαμβανομένου του ευρύτερου κοινού— πρόσβαση σε σημαντικές πληροφορίες. Μπορείτε να βρείτε τα αναλυτικά δεδομένα των αγορών στην ιστοσελίδα μας: Δημοσιεύσεις - EnExGroup.
4. Διαχείριση Κινδύνου & Παράγωγα
Τα παράγωγα είναι χρηματοοικονομικά συμβόλαια που επιτρέπουν στους αγοραστές και τους πωλητές να «κλειδώνουν» τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας για μελλοντικές περιόδους παράδοσης. Έτσι, διασφαλίζεται η προστασία τους από σημαντικές διακυμάνσεις των τιμών και διευκολύνεται ο προγραμματισμός τους.
Στη Βραχυπρόθεσμη Αγορά (Spot Market), η ενέργεια διαπραγματεύεται για άμεση παράδοση (έως και τρεις ημέρες μπροστά), και οι τιμές αντικατοπτρίζουν το ισοζύγιο προσφοράς και ζήτησης σχεδόν σε πραγματικό χρόνο. Η Αγορά Παραγώγων (Derivatives Market) περιλαμβάνει χρηματοοικονομικά συμβόλαια για μελλοντικές περιόδους παράδοσης, τα οποία βοηθούν τους συμμετέχοντες να αντισταθμίσουν τον κίνδυνο από απότομες διακυμάνσεις των τιμών. Παράλληλα, τους παρέχουν τη δυνατότητα να προγραμματίζουν αποτελεσματικότερα τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες καθώς και τα έξοδα ή έσοδα που προκύπτουν από ενεργειακές συναλλαγές. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την Αγορά Παραγώγων μας, παρακαλούμε επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας: Προθεσμιακή Αγορά – EnExGroup.
5. Στρατηγικός Ρόλος & Ενεργειακή Μετάβαση
Ο Όμιλος Χρηματιστηρίου Ενέργειας υποστηρίζει τη μετάβαση της Ελλάδας σε καθαρότερες μορφές ενέργειας καθώς και τους κλιματικούς στόχους της Ευρώπης, παρέχοντας εργαλεία που διευκολύνουν την ένταξη των ΑΠΕ στην αγορά, ενισχύουν την ευελιξία του συστήματος και επιτρέπουν τη σύναψη συμβάσεων καθαρής ενέργειας.
●Η συνεχής ενδοημερήσια αγορά (XBID) και οι Ενδοημερήσιες Δημοπρασίες (IDAs) είναι σχεδιασμένες για να ανταποκρίνονται στη μεταβλητή και απρόβλεπτη φύση της ανανεώσιμης ενέργειας, επιτρέποντας την προσαρμογή των θέσεων των ΑΠΕ πιο κοντά στον πραγματικό χρόνο και διασφαλίζοντας έτσι μια ομαλότερη ένταξή τους στην αγορά.
● Η κατανομή των συναλλαγών ηλεκτρικής ενέργειας σε διαστήματα 15 λεπτών, ενισχύει την ευθυγράμμιση της παραγωγής και της κατανάλωσης και την ευελιξία της αγοράς. Αυτό, με τη σειρά του, διευκολύνει την απόκριση της αγοράς στη μεταβαλλόμενη παραγωγή των ΑΠΕ.
● Ο μηχανισμός Απόκρισης της Ζήτησης (Demand Response) επιτρέπει στους καταναλωτές να προσαρμόζουν τη χρήση της ηλεκτρικής τους ενέργειας, για παράδειγμα κατά τις ώρες αιχμής της ζήτησης. Αυτό βοηθά στη μείωση της πίεσης στο δίκτυο και στην αποτελεσματικότερη διαχείριση της ζήτησης.
● Το ΕΧΕ λειτουργεί την πλατφόρμα για Συμβάσεις Πώλησης Ηλεκτρικής Ενέργειας από ΑΠΕ (PPA Platform), η οποία ξεκίνησε το 2024 και στοχεύει στη διευκόλυνση διμερών συμβάσεων αγοράς ανανεώσιμης ενέργειας.
●Η συνεχής ενδοημερήσια αγορά (XBID) και οι Ενδοημερήσιες Δημοπρασίες (IDAs) είναι σχεδιασμένες για να ανταποκρίνονται στη μεταβλητή και απρόβλεπτη φύση της ανανεώσιμης ενέργειας, επιτρέποντας την προσαρμογή των θέσεων των ΑΠΕ πιο κοντά στον πραγματικό χρόνο και διασφαλίζοντας έτσι μια ομαλότερη ένταξή τους στην αγορά.
● Η κατανομή των συναλλαγών ηλεκτρικής ενέργειας σε διαστήματα 15 λεπτών, ενισχύει την ευθυγράμμιση της παραγωγής και της κατανάλωσης και την ευελιξία της αγοράς. Αυτό, με τη σειρά του, διευκολύνει την απόκριση της αγοράς στη μεταβαλλόμενη παραγωγή των ΑΠΕ.
● Ο μηχανισμός Απόκρισης της Ζήτησης (Demand Response) επιτρέπει στους καταναλωτές να προσαρμόζουν τη χρήση της ηλεκτρικής τους ενέργειας, για παράδειγμα κατά τις ώρες αιχμής της ζήτησης. Αυτό βοηθά στη μείωση της πίεσης στο δίκτυο και στην αποτελεσματικότερη διαχείριση της ζήτησης.
● Το ΕΧΕ λειτουργεί την πλατφόρμα για Συμβάσεις Πώλησης Ηλεκτρικής Ενέργειας από ΑΠΕ (PPA Platform), η οποία ξεκίνησε το 2024 και στοχεύει στη διευκόλυνση διμερών συμβάσεων αγοράς ανανεώσιμης ενέργειας.
Η Πλατφόρμα PPA είναι μια διαδικτυακή πλατφόρμα που δημιουργήθηκε από το ΕΧΕ με στόχο να συνδέει πωλητές και αγοραστές ανανεώσιμης ενέργειας. Παρέχοντας ένα τυποποιημένο συμβόλαιο που απλοποιεί τις διαπραγματεύσεις, βοηθά τις επιχειρήσεις να υπογράφουν μακροπρόθεσμες συμφωνίες καθαρής ενέργειας και να επενδύουν στην πράσινη ενέργεια. Για περισσότερες πληροφορίες, παρακαλούμε επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας: Πλατφόρμα PPA – EnExGroup .
Διασφαλίζοντας ρευστές και ανταγωνιστικές αγορές, ενισχύοντας τις διασυνοριακές συναλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας, συμβάλλοντας στην αποτελεσματική εξισορρόπηση προσφοράς και ζήτησης, και παρέχοντας κίνητρα για πράσινες επενδύσεις.
6. Δημόσιο Συμφέρον & Πρόσβαση
Το ΕΧΕ προσφέρει ένα διαφανές πλαίσιο συναλλαγών, το οποίο λειτουργεί κάτω από ένα ενιαίο σύνολο κανόνων και διαδικασιών, ενώ η EnExClear λειτουργεί ως ο κεντρικός αντισυμβαλλόμενος που εγγυάται και εκκαθαρίζει αυτές τις συναλλαγές και διαχειρίζεται τον κίνδυνο αντισυμβαλλομένου. Μαζί, συμβάλλουν στην αξιόπιστη διαμόρφωση τιμών και στη διασφάλιση της ακεραιότητας της αγοράς, προάγουν τον ανταγωνισμό, ενισχύουν τη ρευστότητα και παρέχουν τα απαραίτητα εργαλεία για την αντιστάθμιση του κινδύνου των τιμών. Παράλληλα, διευκολύνουν την ένταξη της παραγωγής από ΑΠΕ στην αγορά, ενισχύοντας την ανθεκτικότητα του συστήματος και εναρμονίζοντας την Ελλάδα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα αγοράς. Για τους καταναλωτές και την κοινωνία, το αποτέλεσμα είναι πιο ανταγωνιστικές τιμές σε βάθος χρόνου, ένα πιο αξιόπιστο και καθαρό ενεργειακό σύστημα, και μια στέρεη βάση για μακροπρόθεσμες επενδύσεις και βιωσιμότητα.
Όλα τα δεδομένα αγορών δημοσιεύονται αναλυτικά στον ιστότοπο της EnExGroup: Homepage - EnExGroup.
Παρακαλούμε στείλτε email στη διεύθυνση communication.team@enexgroup.gr ή επισκεφθείτε το κέντρο τύπου μας.
Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας Α.Ε.
E-mail : info@enexgroup.gr
Tel : (+30) 210 33 66 400
Fax : (+30) 210 33 66 875